Skąd bierze się choroba afektywna dwubiegunowa? Gdzie szukać jej przyczyn i czy można się z niej wyleczyć?
Choroba afektywna dwubiegunowa to naprzemienne okresy depresji i manii. Jakie są jej przyczyny oraz jak wygląda leczenie?
We wcześniejszym artykule opisaliśmy, czym jest zaburzenie maniakalno-depresyjne oraz jakie objawy mu towarzyszą. Przypomnijmy, mówimy o chorobie psychicznej, w której chory doświadcza faz depresji i manii. W okresie depresji nie ma siły wstać z łóżka, natomiast w manii nie potrzebuje nawet snu, bowiem wydaje się mieć w sobie pokłady niekończącej się energii. Jakie są przyczyny tej choroby i jak można ją leczyć?
Choroba afektywna dwubiegunowa - przyczyny
Jak w przypadku każdej choroby, gdy osoba dowiaduje się o tym, że cierpi na zaburzenie maniakalno-depresyjne, pada pytanie: "Dlaczego ja?". Niestety nie jest na nie łatwo odpowiedzieć, ale starając się szukać źródeł tego schorzenia należy przeanalizować czynniki społeczne, biologiczne i psychologiczne. Ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z doświadczaniem w życiu nadmiernej ilości stresu i traum czy prowadzenia niestabilnego rytmu życia (różne godziny chodzenia spać, aktywność fizyczna, brak odpoczynku). Nie bez znaczenia pozostają okoliczności biologiczne, czyli zaburzenia neurologiczne w mózgu, niedoczynność tarczycy i kwestie genetyczne (rodzic z ChAD lub depresją zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania dziecka).
Zobacz: Kiedy depresja przeplata się z manią. Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa? Jakie są jej objawy?
Choroba afektywna dwubiegunowa - diagnoza
Diagnoza choroby afektywnej dwubiegunowej nie należy do najłatwiejszych. Zarówno depresja, jak i okresy pobudzenia bywają ignorowane, dlatego bardzo ważna jest też pomoc osób bliskich choremu, które mają inny obraz jego dolegliwości niż on sam. Konieczne jest jednak spotkanie z psychiatrą, który posługując się specjalnymi kwestionariuszami jest w stanie ocenić zmiany w jego nastroju. Niezbędny jest też wywiad środowiskowy. By doszło do rozpoznania choroby afektywnej dwubiegunowej lekarz musi stwierdzić przynajmniej jeden epizod hipomanii.
Zobacz: Derealizacja, czyli kiedy otaczający świat wydaje się choremu kompletnie nierealny
Choroba afektywna dwubiegunowa - leczenie
Celem leczenia jest remisja choroby i zapobieganie jej nawrotom. Oczywiście, im wcześniej podejmie się leczenie, tym lepsze są efekty. Jednak rzadko kiedy do specjalisty zgłasza się sam chory, a rodzina nieraz dostrzega problem, gdy pobudzenie lub depresja ich bliskiego zyskują na sile.
Leczenie ma charakter kompleksowy, a rozpoczyna się od farmakoterapii z wykorzystaniem preparatów modyfikujących i normalizujących pewne zmiany biochemiczne i strukturalne w mózgu. Umożliwia to właściwe komunikowanie się komórek neuronowych, a to hamuje objawy. W przypadku fazy depresji podane są odpowiednie stabilizatory nastroju. Nie są to leki przeciwdepresyjne, ponieważ te mogłyby wywołać manię. Środki należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza (gdy stan zdrowia się poprawia, można zmniejszyć dawkę). Kuracja jest długotrwała, a nieraz i trwa do końca życia.
Zobacz: Kiedy własne ciało staje się obce. Czym jest depersonalizacja?
Prócz farmakoterapii stosuje się także psychoedukację i psychoterapię. Ta pierwsza polega na informowaniu pacjenta o jego chorobie oraz przekazaniu mu rzetelnej wiedzy na jej temat. Jest to także istotny moment dla bliskich pacjenta, którzy mogą posiąść wiedzę na temat objawów ChAD i zachowań chorego. Psychoterapia stosowana jest w trakcie długotrwałej remisji i zależy od nasilenia zaburzenia. Obejmuje zarówno różnego rodzaju metody - w tym również te pozwalające chorym rozwijać zainteresowania i umiejętności oraz uczy kontroli swoich zachowań.
Bywa, że chorzy stanowią zagrożenie dla siebie i rodziny, wówczas konieczne jest przewiezienie do szpitala psychiatrycznego, które może odbyć się nawet bez zgody chorego.
Choć choroba afektywna dwubiegunowa jest poważna i nieuleczalna, leczący się pacjent może całkowicie normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Przykładem są choćby Catherine Zeta-Jones, Mel Gibson, Winston Churchill, Edgar Allan Poe, Wirginia Woolf czy Vincent van Gogh.
Photo by Lesly Juarez on Unsplash
Photo by Belinda Fewings on Unsplash
Photo by Kyle Broad on Unsplash
Photo by Ehimetalor Unuabona on Unsplash