Skąd bierze się choroba afektywna dwubiegunowa? Gdzie szukać jej przyczyn i czy można się z niej wyleczyć?

We wcześniejszym artykule opisaliśmy, czym jest zaburzenie maniakalno-depresyjne oraz jakie objawy mu towarzyszą. Przypomnijmy, mówimy o chorobie psychicznej, w której chory doświadcza faz depresji i manii. W okresie depresji nie ma siły wstać z łóżka, natomiast w manii nie potrzebuje nawet snu, bowiem wydaje się mieć w sobie pokłady niekończącej się energii. Jakie są przyczyny tej choroby i jak można ją leczyć?

Choroba afektywna dwubiegunowa - przyczyny

Jak w przypadku każdej choroby, gdy osoba dowiaduje się o tym, że cierpi na zaburzenie maniakalno-depresyjne, pada pytanie: "Dlaczego ja?". Niestety nie jest na nie łatwo odpowiedzieć, ale starając się szukać źródeł tego schorzenia należy przeanalizować czynniki społeczne, biologiczne i psychologiczne. Ryzyko zachorowania zwiększa się wraz z doświadczaniem w życiu nadmiernej ilości stresu i traum czy prowadzenia niestabilnego rytmu życia (różne godziny chodzenia spać, aktywność fizyczna, brak odpoczynku). Nie bez znaczenia pozostają okoliczności biologiczne, czyli zaburzenia neurologiczne w mózgu, niedoczynność tarczycy i kwestie genetyczne (rodzic z ChAD lub depresją zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania dziecka).

Zobacz: Kiedy depresja przeplata się z manią. Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa? Jakie są jej objawy?

Choroba afektywna dwubiegunowa - diagnoza

Diagnoza choroby afektywnej dwubiegunowej nie należy do najłatwiejszych. Zarówno depresja, jak i okresy pobudzenia bywają ignorowane, dlatego bardzo ważna jest też pomoc osób bliskich choremu, które mają inny obraz jego dolegliwości niż on sam. Konieczne jest jednak spotkanie z psychiatrą, który posługując się specjalnymi kwestionariuszami jest w stanie ocenić zmiany w jego nastroju. Niezbędny jest też wywiad środowiskowy. By doszło do rozpoznania choroby afektywnej dwubiegunowej lekarz musi stwierdzić przynajmniej jeden epizod hipomanii.

Zobacz: Derealizacja, czyli kiedy otaczający świat wydaje się choremu kompletnie nierealny

Choroba afektywna dwubiegunowa - leczenie

Celem leczenia jest remisja choroby i zapobieganie jej nawrotom. Oczywiście, im wcześniej podejmie się leczenie, tym lepsze są efekty. Jednak rzadko kiedy do specjalisty zgłasza się sam chory, a rodzina nieraz dostrzega problem, gdy pobudzenie lub depresja ich bliskiego zyskują na sile.

Leczenie ma charakter kompleksowy, a rozpoczyna się od farmakoterapii z wykorzystaniem preparatów modyfikujących i normalizujących pewne zmiany biochemiczne i strukturalne w mózgu. Umożliwia to właściwe komunikowanie się komórek neuronowych, a to hamuje objawy. W przypadku fazy depresji podane są odpowiednie stabilizatory nastroju. Nie są to leki przeciwdepresyjne, ponieważ te mogłyby wywołać manię. Środki należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza (gdy stan zdrowia się poprawia, można zmniejszyć dawkę). Kuracja jest długotrwała, a nieraz i trwa do końca życia.

Zobacz: Kiedy własne ciało staje się obce. Czym jest depersonalizacja?

Prócz farmakoterapii stosuje się także psychoedukację i psychoterapię. Ta pierwsza polega na informowaniu pacjenta o jego chorobie oraz przekazaniu mu rzetelnej wiedzy na jej temat. Jest to także istotny moment dla bliskich pacjenta, którzy mogą posiąść wiedzę na temat objawów ChAD i zachowań chorego. Psychoterapia stosowana jest w trakcie długotrwałej remisji i zależy od nasilenia zaburzenia. Obejmuje zarówno różnego rodzaju metody - w tym również te pozwalające chorym rozwijać zainteresowania i umiejętności oraz uczy kontroli swoich zachowań.

Bywa, że chorzy stanowią zagrożenie dla siebie i rodziny, wówczas konieczne jest przewiezienie do szpitala psychiatrycznego, które może odbyć się nawet bez zgody chorego.

Choć choroba afektywna dwubiegunowa jest poważna i nieuleczalna, leczący się pacjent może całkowicie normalnie funkcjonować w społeczeństwie. Przykładem są choćby Catherine Zeta-Jones, Mel Gibson, Winston Churchill, Edgar Allan Poe, Wirginia Woolf czy Vincent van Gogh.