Kiedy depresja przeplata się z manią. Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa? Jakie są jej objawy?

Marta zawsze była podporą dla swojego otoczenia, biła od niej pewność siebie i siła charakteru. Pewnego dnia wszystko się popsuło, wyjście do pracy przerastało jej siły witalne. Później czuła się lepiej, wręcz wspaniale. Tryskała energią i optymizmem. Jednak za rogiem znowu czyhała obezwładniająca depresja. Diagnoza nie pozostawiała złudzeń - choroba maniakalno-depresyjna. Co dokładnie kryje się pod tą nazwą, jakie są przyczyny i objawy choroby afektywnej dwubiegunowej i jak ją leczyć? U Marty problem został zdiagnozowany wcześnie, a dzięki specjalistycznemu leczeniu i współpracy z terapeutą udało się ograniczyć jego nawroty.

Choroba afektywna dwubiegunowa - co to jest?

Choroba afektywna dwubiegunowa, dwubiegunowość, zaburzenie maniakalo-depresyjne, cyflokrenia czy ChAD to określenia używane w stosunku do choroby psychicznej charakteryzującej się nawracającymi epizodami depresji i manii. Odnotowuje się, że cierpi na nią 2% Polaków (czyli około 800 tys. osób). Między podanymi fazami występuje okres remisji, czyli stan bez objawów lub o ich dyskretnym natężeniu. ChAD nie ma jednolitego obrazu, można powiedzieć, że każdy pacjent tworzy własną wersję choroby, choć oczywiście u każdego będą występować podobne objawy, czyli mania i depresja o różnym natężeniu.

Zobacz: Autyzm - co to jest, objawy, przyczyny, leczenie

Choroba afektywna dwubiegunowa - rodzaje

W zaburzeniu maniakalno-depresyjnym mamy do czynienia z przeplataniem się okresów depresji i manii, jednak tak, jak zostało to wcześniej zaznaczone, mają one różne natężenie. Taki stan rzeczy umożliwia rozbicie choroby na podtypy. Prócz depresji i manii, chory może mieć okres depresji i hipomanii, czyli manii o mniejszym natężeniu. Przy silnym oddziaływaniu leków przeciwdepresyjnych może dochodzić do obsesji maniakalnej. Kolejnym typem jest charakterystyczny rodzaj choroby związany z nadużywaniem alkoholu i używek. Można rozróżnić również chorobę afektywną sezonową, w której depresja ujawnia się w okresie jesienno-zimowym, a mania lub hipomania w wiosenno-letnim. Mamy jeszcze manię jednobiegunową, w której chory cierpi na nawracające stany maniakalne bez towarzyszącej im depresji.

Zobacz: Na czym polega zespół Aspergera i dlaczego nie można nazywać go chorobą?

Choroba afektywna dwubiegunowa - objawy

W zależności od fazy i typu zaburzenia depresyjno-maniakalnego, chorzy będą doświadczać różnych objawów choroby.

Choroba afektywna dwubiegunowa - faza depresji

W fazie depresji w chorobie afektywnej dwubiegunowej chory jest ciągle przygnębiony, zmęczony i nie ma energii do wykonywania codziennych czynności. Nie potrafi się cieszyć i czerpać przyjemności ze swoich hobby. Wycofuje się z życia towarzyskiego i nieraz zawodowego. Choć zdarzają się przypadki, w których pracownicy z ChAD stawiają się w miejscu pracy, jednak po powrocie do domu nie mają już siły na jakiekolwiek aktywności. Ich codzienności towarzyszą stres, niskie poczucie własnej wartości czy poczucie winy. Oczywiście na próżno mówić tutaj o jakimkolwiek skupieniu czy koncentracji. Problem sprawia także sen. Chorzy budzą się w nocy i nie mogą zasnąć. Tej fazie mogą towarzyszyć okresy braku apetytu lub wprost przeciwnie, objadania się (i to nierzadko w nocy).

Zobacz: Jakie są rodzaje autyzmu?

Choroba afektywna dwubiegunowa - hipomania

Faza depresji w chorobie afektywnej dwubiegunowej przeplata się z manią lub hipomanią. W tym punkcie skupimy się na hipomanii, czyli okresie pobudzenia, będącym łagodniejszą wersją fazy manii, w której chory zaraża otoczenie swoim optymizmem i wcale nie potrzebuje do tego przespanej nocy. Jego pokłady energii się nie kończą. Mówi szybko, a innych nie dopuszcza do głosu. Działa impulsywnie, jest niesamowicie kreatywny i sprawny intelektualnie, więc w pracy osiąga sukcesy. Jeśli na chorobę cierpi artysta, właśnie wówczas powstaną jego najznakomitsze dzieła. W okresie hipomanii w przeciwieństwie do manii, działania chorego są przez niego częściowo kontrolowane.

Choroba afektywna dwubiegunowa - mania

Gdy hipomania nasila się, mamy do czynienia z manią. Jest to również okres pobudzenia, ale wiążący się z nieprzemyślanymi działaniami np. chory jest w stanie dokonać bardzo nierozsądnego zakupu pokroju nowy sportowy samochód, który nie jest przydatny ani dla niego, ani dla rodziny. Ponieważ osoba z zaburzeniem depresyjno-maniakalnym nie myśli racjonalnie, a jej wiara w siebie przekracza dopuszczalne granice, może podjąć bardzo pochopne decyzje jak zmiana pracy, statusu związku czy zaciągnięcie niepotrzebnego kredytu. Nieobce stają się jej używki i przypadkowe kontakty seksualne. Przy tak wysokim poziomie pobudzenia nietrudno o agresję.

Choroba afektywna dwubiegunowa - remisja

Remisja jest stanem, w którym choroby jest wolny od objawów lub ich nasilenie jest bardzo małe. Jednak okres ten ciągle wymaga przyjmowania odpowiednich leków i kontaktu ze specjalistą, w przeciwnym razie może dojść do nawrotu choroby.

W tym artykule przybliżyliśmy postać choroby afektywnej dwubiegunowej, w następnym zajmiemy się jej przyczynami i leczeniem.